Informacja o o dofinansowaniu remontu ośrodka
27 lipca w siedzibie Kampinoskiego Parku Narodowego została podpisana umowa z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o dofinansowanie w formie dotacji przedsięwzięcia pn.: „Remont Ośrodka Hodowli Żubrów w Smardzewicach w celu ochrony gatunkowej żubra ex situ”. Koszt realizacji zadania, to 1 301 001 zł, z czego kwota dotacji z NFOŚiGW to 1 170 900 zł.
Zakończenie prac planowane jest na koniec pierwszego kwartału 2025 r.
Zakończenie prac planowane jest na koniec pierwszego kwartału 2025 r.
Historia Ośrodka Hodowli Żubrów w Smardzewicack
Zaczątkiem ośrodka był zwierzyniec, utworzony w 1934 r. z inicjatywy prezydenta RP Ignacego Mościckiego, któremu Polonia kanadyjska przekazała w darze cztery bizony: dwuletniego byka YUCON oraz trzyletnie jałówki MUNTIOYA, ALBERTA i ACADIA. Bizony pochodziły ze stada Wainwright w stanie Alberta. Zbudowano dla nich zagrodę o pow. 31,02 ha w starym borze sosnowym z domieszką olsu i bogatym podszytem. Z tego okresu zachowała się do dzisiaj wieża obserwacyjna, z której na swoje bizony spoglądał prezydent Mościcki.
W 1935 r. zagrodę podzielono na dwie części. W jednej z nich umieszczono bizony, a do drugiej wpuszczono przywiezione z Białowieży żubro-bizony – 5 samic (STOLCE, MAJA, FAWORYTA, BRZOSKA, BRAMKA). Pierwszy żubr dotarł do ośrodka 22 I 1936 r. Był to przywieziony z Białowieży byk PUCHACZ po rodzicach z linii białowiesko-kaukaskiej.
Groźne chwile przeżywał ośrodek w 1938 r., kiedy stwierdzono wystąpienie na jego terenie epizootii pryszczycy, bardzo zaraźliwej choroby wirusowej. Pierwsze objawy chorobowe u zwierząt zaobserwowano 16 VIII 1938 r. Na szczęście okazało się, że była to łagodna forma wirusa, na którą chorowało okoliczne bydło. Mimo że zachorowały wszystkie zwierzęta przebywające w rezerwacie, a więc 7 bizonów, 12 żubro-bizonów i 2 żubry, to po 8-10 dniach choroby wyzdrowiały.
Groźne chwile przeżywał ośrodek w 1938 r., kiedy stwierdzono wystąpienie na jego terenie epizootii pryszczycy, bardzo zaraźliwej choroby wirusowej. Pierwsze objawy chorobowe u zwierząt zaobserwowano 16 VIII 1938 r. Na szczęście okazało się, że była to łagodna forma wirusa, na którą chorowało okoliczne bydło. Mimo że zachorowały wszystkie zwierzęta przebywające w rezerwacie, a więc 7 bizonów, 12 żubro-bizonów i 2 żubry, to po 8-10 dniach choroby wyzdrowiały.
Wybuch wojny zniweczył dorobek ośrodka. Niemcy zlikwidowali zwierzyniec, a zwierzęta wywieźli do Rzeszy. Po wojnie ośrodek służył przez prawie trzy lata jako „sierociniec" dla zwierzyny płowej. Działalność hodowlaną wznowił w 1949 r. Pierwsze sprowadzone żubry pochodziły ze stad hodowlanych z Pszczyny i Niepołomic. W następnych latach starano się przede wszystkim usunąć z hodowli żubry linii białowiesko-kaukaskiej. Do pewnego stopnia się to udało, obiektowi przywrócono charakter rezerwatu żubrów, ale ciągle służył on jako miejsce przetrzymywania nadliczbowych byków z innych ośrodków.
Nowy etap w historii ośrodka zaczął się w 1971 r. Zainicjowało go przywiezienie dwóch byków z OHZ w Pszczynie i czterech jałówek z Białowieży. W 1973 r. urodziły się pierwsze cielęta żubrów nizinnych (białowieskich), dwa byczki - PORAJ i POPLON. Zostały one zgłoszone do Księgi Rodowodowej żubrów, gdzie po raz pierwszy w rubryce hodowca wpisano Smardzewice. Oznaczało to, że ośrodek zaczął wreszcie spełniać funkcje hodowlane. W 1995 r. hodowla w Smardzewicach została uznana za najlepszą hodowlę zamkniętą żubrów w Polsce.
Nazwa Ośrodek Hodowli Żubrów w Smardzewicach nie od razu była używana. W chwili zakładania mówiło się o nim po prostu zwierzyniec. Później dodano słowo Spała i przez pewien czas ośrodek nosił nazwę Zwierzyniec Spała. Gdy do bizonów dołączyły żubry, zaczęto używać coraz częściej nazwy Rezerwat Żubrów Spała. Była też używana, choć bardzo rzadko, nazwa Zwierzyniec Książ, wywodzona od nazwy wsi położonej w lasach smardzewickich. Po wojnie ośrodek był administrowany przez Zarząd Ochrony Przyrody Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego. Nosił wówczas nazwę Ośrodek Hodowli Rzadkich Zwierząt. W 1976 r. został przekazany pod zarząd Kampinoskiego Parku Narodowego. Otrzymał wtedy nazwę Ośrodek Hodowli Żubrów w Smardzewicach. Z okazji obchodów 60-lecia ośrodka i 20-lecia jego funkcjonowania w strukturach KPN 30 X 1997 r. ośrodkowi nadano imię prezydenta RP Ignacego Mościckiego. W 2002 r. wydzielona została kwatera pokazowa żubrów dla celów edukacyjnych i turystycznych.
Nowy etap w historii ośrodka zaczął się w 1971 r. Zainicjowało go przywiezienie dwóch byków z OHZ w Pszczynie i czterech jałówek z Białowieży. W 1973 r. urodziły się pierwsze cielęta żubrów nizinnych (białowieskich), dwa byczki - PORAJ i POPLON. Zostały one zgłoszone do Księgi Rodowodowej żubrów, gdzie po raz pierwszy w rubryce hodowca wpisano Smardzewice. Oznaczało to, że ośrodek zaczął wreszcie spełniać funkcje hodowlane. W 1995 r. hodowla w Smardzewicach została uznana za najlepszą hodowlę zamkniętą żubrów w Polsce.
Nazwa Ośrodek Hodowli Żubrów w Smardzewicach nie od razu była używana. W chwili zakładania mówiło się o nim po prostu zwierzyniec. Później dodano słowo Spała i przez pewien czas ośrodek nosił nazwę Zwierzyniec Spała. Gdy do bizonów dołączyły żubry, zaczęto używać coraz częściej nazwy Rezerwat Żubrów Spała. Była też używana, choć bardzo rzadko, nazwa Zwierzyniec Książ, wywodzona od nazwy wsi położonej w lasach smardzewickich. Po wojnie ośrodek był administrowany przez Zarząd Ochrony Przyrody Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego. Nosił wówczas nazwę Ośrodek Hodowli Rzadkich Zwierząt. W 1976 r. został przekazany pod zarząd Kampinoskiego Parku Narodowego. Otrzymał wtedy nazwę Ośrodek Hodowli Żubrów w Smardzewicach. Z okazji obchodów 60-lecia ośrodka i 20-lecia jego funkcjonowania w strukturach KPN 30 X 1997 r. ośrodkowi nadano imię prezydenta RP Ignacego Mościckiego. W 2002 r. wydzielona została kwatera pokazowa żubrów dla celów edukacyjnych i turystycznych.