Przejdź do menu głównego Przejdź do treści
Sumienna praca wymaga ciągłego doskonalenia, wymiany spostrzeżeń i doświadczeń. Czasem wystarczają tylko spotkania i rozmowy, które w rezultacie zmieniają nasz punkt widzenia, otwierają oczy na nowe rozwiązania, poszerzają horyzonty. Patrząc z zewnątrz na park narodowy, nie zawsze dostrzegamy, z jakimi problemami borykają się jego pracownicy. Najczęściej są to tematy związane ze sposobami ochrony przyrody, obecnością ludzi w parku i w pobliżu jego granic, działaniami mającymi na celu przekazanie informacji na temat środowiska przyrodniczego i konieczności zachowania tworów i składników przyrody dla przyszłych pokoleń.
Kampinoski Park Narodowy ze względu na bliskie sąsiedztwo Warszawy boryka się z wieloma problemami wynikającymi z tego sąsiedztwa, jak np. ogromna presja urbanizacyjna, presja turystyczna, zaśmiecenie, zagrożenie pożarowe, obecność gatunków obcych i inwazyjnych. Z tego też względu możliwość nawiązywania kontaktów z instytucjami zajmującymi się podobną tematyką daje szansę na skorzystanie z czyichś doświadczeń, wspólne poszukiwanie i znalezienie lepszych rozwiązań. Pracownicy Kampinoskiego Parku Narodowego dostrzegają tę szansę i korzystają aktywnie z szeroko prowadzonej współpracy, której celem jest zapewnienie możliwie najlepszej ochrony wartości przyrodniczych i kulturowych parku.

Współpraca międzynarodowa

 

Położenie: środkowy wschód Stanów Zjednoczonych, wybrzeże jeziora Michigan w stanie Indiana, ok. 80 km na wschód od miasta Chicago
Powierzchnia: 6142 ha
Rok utworzenia: 1966

preview

Różnorodność amerykańskich parków znajduje odzwierciedlenie w nadawanych im tytułach. Oprócz parków narodowych (national park) są m.in. narodowe rezerwaty (national preserve), pomniki przyrody i kultury (national monument), miejsca pamięci narodowej (national memorial), miejsca historyczne (national historic site), narodowe brzegi jezior (national lakeshore). Niektóre z wymienionych określeń jednoznacznie mówią same za siebie, inne zaś mogą się odnosić do najrozmaitszych elementów krajobrazu czy zabytków. Amerykański System Parków Narodowych obejmuje 398 obszarów chronionych. Tylko 58 oficjalnie zakwalifikowano jako parki narodowe, ale pozostałe również potocznie nazywa się parkami.
Indiana Dunes National Lakeshore obejmuje nadbrzeżny fragment jeziora Michigan. Starania o objęcie ochroną tego obszaru podjęto na przełomie XIX i XX w. Mimo wyjątkowych walorów przyrodniczych i krajobrazowych brzegu jeziora Michigan w stanie Indiana upłynęło ponad pół wieku zanim utworzono tu park o statusie „narodowym”.
Ukształtowanie terenu Indiana Dunes ma ścisły związek z działalnością lodowca, głównie w okresie zlodowacenia Wisconsin. W miarę jak lądolód cofał się na północ, jezioro zmieniało swoją wielkość. W krajobrazie wyraźnie zaznaczone są cztery ostatnie fazy przemieszczania się linii brzegowej jeziora Michigan, reprezentowane przez formacje eoliczne w postaci wałów wydmowych oraz sąsiadujące z nimi obszary bagienne i podmokłe. Ta różnorodność krajobrazów nadaje parkowi charakter skomplikowanej układanki, w której poszczególnym puzzlom odpowiadają odmienne środowiska.
Park wyróżnia się zdumiewającą różnorodnością flory. Składa się na nią 1130 rodzimych gatunków roślin naczyniowych. Na wydmach dominują bory sosnowe z sosną Banksa i sosną wejmutką. Żyźniejsze siedliska zajmują lasy dębowe i bukowo-klonowe. Występuje też jedno z najrzadszych zbiorowisk leśnych na kontynencie amerykańskim – sawanna dębowa. W miejscach wilgotnych cieniste zagajniki dają schronienie rzadkim roślinom i licznym zwierzętom.
Kompleksy leśne zamieszkuje wiele małych ssaków, jak ryjówki czy norniki. Największym roślinożercą jest jeleń wirginijski, a największym drapieżnikiem kojot. Dominującą grupą zwierząt wśród kręgowców stanowią ptaki – zarejestrowano 337 gatunków, w tym 113 gatunków lęgowych.
Piękno parku Indiana Dunes można kontentować spokojnie lub spędzić w nim czas rekreacyjnie nad wodą, uprawiając sporty wodne lub łowiąc ryby. Odwiedzający mają do dyspozycji rozległe plaże, ponad 70 km szlaków turystycznych, duże pole kempingowe i miejsca piknikowe. Wszystkie szlaki oraz obiekty turystyczne są przystosowane dla osób niepełnosprawnych.

Zakres współpracy obejmuje:
- badania naukowe i zbiór danych
- metody i techniki zarządzania i gospodarowania zasobami przyrodniczymi
- techniki, programy i infrastruktura dla edukacji ekologicznej
- zagospodarowanie turystyczne
- komunikacja elektroniczna i wymiana informacji
- wspieranie organizacji społecznych i ochotników działających na rzecz Parku

W okresie współpracy Kampinoskiego Parku Narodowego i Indiana Dunes National Lakeshore strona polska uzyskała wiele pożytków i korzyści, do których należą, między innymi:
- dostęp do szczegółowych informacji: naukowych, na temat organizacji pracy, przepisów prawa. KPN otrzymał plan ochrony Indiana Dunes National Lakeshore oraz wiele pozycji literatury fachowej,
- projekt bardzo ciekawej ekspozycji stałej KPN dla Centrum Edukacji w Izabelinie opracowany bezpłatnie przez wybitnych amerykańskich specjalistów z Harpers Ferry Center. W tym czasie (1999) była to wystawa nie mająca odpowiednika w Polsce,
- trzyletnie badania naukowe w KPN prowadzone przez specjalistów z Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Ekologii PAN i KPN przy merytorycznej konsultacji naukowców ze Służby Parków Narodowych Stanów Zjednoczonych na temat bilansu wodnego KPN. Te niezwykle ważne badania dla ochrony przyrody KPN zostały sfinansowane przez II Fundusz Polsko-Amerykański im. Marii Skłodowskiej-Curie,
- staże pracowników w Indiana Dunes i KPN, które stanowią doskonałą okazję do wymiany doświadczeń parków w zakresie edukacji, badań naukowych i zagospodarowania turystycznego, a także daje możliwość zacieśnienia współpracy i przyjaźni pomiędzy parkami i pracownikami. W trzytygodniowych stażach udział wzięło 8 pracowników KPN. Dzięki współpracy z Ambasadą Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej na wyjazdy studyjne po amerykańskich parkach narodowych i poznanie organizacji zajmujących się ochroną przyrody udały się 4 osoby z KPN,
- bieżąca wymiana informacji na temat funkcjonowania i ochrony naszych parków narodowych (korespondencja listowna, e-mail, rozmowy telefoniczne, wymiana wydawnictw).

 

Położenie: północno-wschodnia Francja, pomiędzy Strasburgiem i Metz, w przygranicznym regionie Alzacji i Lotaryngii
Powierzchnia: 130,5 tys. ha
Rok utworzenia: 1975, od 1989 rezerwat biosfery, w 1998 stał się częścią Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery Wogezy Północne-Piaskowce Pfälzerwaldu (Nadrenia-Palatynat w Niemczech)

preview


Regionalny Park Naturalny Wogezy Północne obejmuje północną część masywu Wogezów, gór zbudowanych z piaskowców, bardzo malowniczych, choć niewysokich – najwyższy szczyt Grand Wintersberg wznosi się na wysokość 580 m n.p.m. Wogezy wypiętrzyły się w triasie, ok. 200 mln lat temu. Ruchy górotwórcze oraz erozja spowodowały utworzenie wychodni skalnych w formie płaskowyży lub zerodowanych skał o różnych kształtach. Subatlantycki klimat z wpływami atlantyckiego przyczynił się do dużego zróżnicowania przyrodniczego tego regionu. W parku występują zarówno obszary leśne, jak i tereny otwarte (torfowiska, łąki, wrzosowiska). Rolnictwo rozwinęło się głównie na mniej stromych zboczach i w dolinach (winnice, sady, hodowla krów i kóz). Najbardziej charakterystyczny jest widok zalesionych gór, gdzie spomiędzy drzew wyłaniają się monumentalne skały, na szczycie których zachowały się średniowieczne zamki lub ich ruiny.
Naturalnymi zbiorowiskami leśnymi regionu są buczyny. Obok nich występują też lasy, w których dominują dąb, olcha, jesion, klon lub jodła. Znaczne obszary zajmują sztucznie posadzone drzewostany sosnowe i świerkowe. W leśnych ostępach Wogezów można spotkać m.in. dzika, sarnę, jelenia, borsuka, żbika, rzadziej rysia. Wśród ptaków na uwagę zasługują silne populacje sokoła wędrownego, puchacza, pójdźki oraz dzięcioła czarnego. Bogaty jest świat motyli – ponad 1300 gatunków.
Występowanie wielu bogactw naturalnych (lasy, woda, skały, ruda żelaza, ropa naftowa) przyciągnęło w przeszłości na te tereny wielu inwestorów. Powstały przedsiębiorstwa eksploatacji i obróbki piaskowca, huty szkła i żelaza, zakłady przemysłu drzewnego, które pracują do dziś. Ta stosunkowo duża koncentracja przemysłu, w połączeniu z mieszanką kultur, języków, architektury i dziedzictwa historycznego regionu, miała bezpośredni wpływu na określenie statutowych zadań parku. Za główny cel działalności uznano zrównoważony rozwój regionu, czyli taki rozwój społeczno-gospodarczy, który zagwarantuje zaspokajanie podstawowych potrzeb miejscowej ludności i jednocześnie zapewni pełną ochronę istniejącego tu bogactwa przyrodniczego, historycznego i kulturowego.
Na duży ruch turystyczny w Wogezach Północnych silny wpływ mają nie tylko walory przyrodnicze regionu, ale także bezpośrednie sąsiedztwo z Niemcami. Park jest dobrze przygotowany na każdego gościa: 2600 km znakowanych szlaków pieszych, konnych i rowerowych, dobrze rozwinięta baza noclegowa (schroniska, hotele) i gastronomiczna, liczne obiekty związane z dziedzictwem kulturowym Alzacji i Lotaryngii, m.in. 2 zamki renesansowe, 35 zamków obronnych wzniesionych na piaskowcach Wogezów, 26 muzeów. Dla miłośników historii dużą atrakcję stanowią fortyfikacje linii Maginota.
Od 2007 r. Regionalny Park Naturalny Wogezy Północne współpracuje z Kampinoskim Parkiem Narodowym w ramach trójstronnej umowy, której trzecim partnerem jest Berezyński Rezerwat Biosfery.

Warto wiedzieć
● Regionalne parki naturalne we Francji zajmują 13% powierzchni kraju. Wszystkie powstają oddolnie, z inicjatywy społeczności lokalnej, która dobrowolnie i bez zastrzeżeń akceptuje ograniczenie użytkowania terenu i zasobów w celu zapewnienia właściwej ochrony wartości przyrodniczych, historycznych, kulturowych i krajobrazowych danego obszaru.
● Według legendy w 1858 r. wielka susza pozbawiła Wogezy Północne owoców, którymi co roku ozdabiano świąteczną choinkę. Ich brak sprawił, że jedyną ozdobą bożonarodzeniowego drzewka była wanilia. Pracownik miejscowej huty szkła nie mógł się z tym pogodzić i postanowił wykonać kilka szklanych bombek dmuchanych przypominających kształtem owoce. Nie zdawał sobie sprawy, że jego wyrób wpłynie na zmianę tradycji. W krótkim czasie moda na bombki szklane stała się powszechna. Uznano, że ręcznie wykonana bombka jest małym dziełem sztuki i wyjątkową ozdobą świątecznego drzewka.

Projekty realizowane w ramach umowy to m.in.
  • Sowy lasów Białorusi, Polski Francji. Celem badań było poznanie składu gatunkowego i zagęszczenia sów na wybranych transektach leśnych.
  • Urbanizacja. Do tej pory odbyły się dwie wzajemne wizyty, których celem było przekazanie informacji dot. metod i technik zarządzania oraz właściwego gospodarowania zasobami przyrodniczymi
  • Opracowanie fauny pluskwiaków KPN i opracowanie zespołu chrząszczy, głównie saproskylicznych Berezyńskiego Rezerwatu Biosfery
  • Warsztaty edukacyjne mające na celu wymianę doświadczeń, prezentację narzędzi używanych przez każdego z partnerów podczas pracy
  • Opracowanie gry edukacyjnej nt. rezerwatów biosfery